W dzisiejszych czasach choroba Alzheimera to jedno z najczęściej spotykanych postaci zaburzeń otępiennych. Jej rozwój jest bardzo podstępny, ponieważ początkowo nie daje charakterystycznych objawów, jednak na co warto zwracać uwagę? I jak wygląda leczenie Alzheimera?
Alzheimer – czym jest?
Chorobę Alzheimera definiuje się jako postępującą i nieuleczalną chorobę neurodegeneracyjną. Oznacza to, neurony w ludzkim mózgu ulegają uszkodzeniu, a przez to prowadzą do problemów z poruszaniem się lub, jak w przypadku Alzheimera – obniżają sprawność umysłową, a tym samym i powodują utratę pamięci. Neurony budują mózg oraz rdzeń kręgowy, aczkolwiek nie posiadają zdolności do regeneracji, tak jak inne komórki, przez co gdy ulegną uszkodzeniu, to nie można zastąpić ich innymi. Zatem, co dzieje się w mózgu osoby cierpiącej na Alzheimera? Można powiedzieć, że nieprawidłowo gromadzą się tam białka tau oraz płytki starcze, co prowadzi do stopniowego zmniejszania się ilości komórek nerwowych. Zaniki pamięci czy otępienie wynika ze stopniowego upośledzania układu nerwowego – mniej neuronów oznacza gorsze przekazywanie sygnałów. Wraz z czasem objawy nasilają się, jednak tempo rozwoju choroby zależne jest od indywidualnych cech pacjenta. Alzheimer rozwija się między 40 a 90 rokiem życia i może mieć podłoże genetyczne, jednak mutacja w genie lub dziedziczenie w rodzinie to tylko niewielki odsetek zachorowań. Do głównych przyczyn zachorowalności na Alzheimera zalicza się czynniki środowiskowe.
Alzheimer – jakie są przyczyny i objawy?
Prawie 85-90% przypadków zachorowania na Alzheimera spowodowane są czynnikami środowiskowymi, na które praktycznie każdy może być narażony. To właśnie wieloczynnikowość sprawia, że niezwykle ciężko jest wskazać jedną przyczynę powstawania Alzheimera, dlatego wyróżnić można kilka kluczowych czynników ryzyka:
- wiek,
- płeć żeńska,
- otyłość,
- nieodpowiedni dieta,
- palenie papierosów,
- niska aktywność fizyczna,
- choroby współistniejące, np. cukrzyca czy nadciśnienie.
W początkowym stadium rozwoju Alzheimer nie daje zbyt charakterystycznych objawów. Najczęściej chory zapomina, gdzie położył daną rzecz lub co chciał powiedzieć. Istnieje nawet możliwość zgubienia się w mieście, w którym mieszka się od lat. To właśnie uznaje się za początkowe objawy Alzheimera – zaburzenie pamięci oraz funkcji poznawczych. Często pomylić je można z oznakami starzenia się, jednak w późniejszym etapie chory może stawać się nerwowy, a nawet agresywny. Zaczyna nie rozpoznawać członków rodziny i wymaga ciągłej opieki oraz pomocy, nawet w najprostszych czynnościach, takich jak ubieranie się. Na koniec dochodzi do zaburzeń ruchowych, przez co człowiek przestaje się poruszać oraz komunikować ze światem.
Alzheimer – leczenie
Rozpoznanie choroby Alzheimera nie należy do łatwych, ponieważ początkowe etapy nie mają żadnych charakterystycznych objawów, przez co najczęściej są lekceważone. Jednak jeśli dochodzi do zaników pamięci, to warto udać się w pierwszej kolejności do lekarza rodzinnego. To właśnie on może skierować pacjenta do lekarza specjalisty, który wykona pełną diagnostykę, czyli np. do neurologa specjalizującego się w chorobach mózgu. Jak wygląda wykonywania badań? W pierwszej kolejności następuje wywiad z pacjentem – lekarz wypytuje o historię medyczną, leczenia czy objawy, a następnie przeprowadza testy, które mają pokazać stopień upośledzenia pamięci, zmiany osobowości oraz problemy z myśleniem. Ponadto wykonać można obrazowanie mózgu, które pomoże w dokładniejszym zbadaniu przyczyny choroby oraz wykluczeniu innych schorzeń, jak udar mózgu, depresja czy choroba Parkinsona. Wyróżnić tutaj można:
- MRI, czyli obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego – wykrywa zmiany chorobowe w tkankach,
- CT, KT lub TK, czyli tomografia komputerowa – umożliwia odwzorowanie przekroju danego narządu w celu utworzenia obrazu 2D lub 3D
- PET, czyli pozytonowa tomografia emisyjna – istnieje wiele rodzajów, jednak przy chorobie Alzheimera służy do wykrywania skupisk płytek starczych.
Pomimo rozwijającej się technologii i postępom w nauce, choroba Alzheimera nadal pozostaje nieuleczalna. Stosować można jedynie leku, które pomogą złagodzić objawy i pomóc kontrolować zachowanie osoby chorej. Istnieje wiele przyczyn, które powodują powstawanie Alzheimera, jeśli po 40 roku życia człowiek zaczyna zapominać podstawowe informacje, to warto udać się do lekarza.
