Choroby zwyrodnieniowe stawów należą do jednych z najczęściej diagnozowanych dolegliwości układu ruchu. Wiążą się z utrudnieniem funkcjonowania poprzez ból stawów czy trudnością w poruszaniu się. Jeszcze do niedawna tego rodzaju choroby kojarzone były wyłącznie z seniorami, jednak okazuje się, że nie tylko oni są w grupie ryzyka. Choroby zwyrodnieniowe stawów mogą dotyczyć już młodzieży lub młodych dorosłych, dlatego warto wiedzieć, czym one się przejawiają i jak je leczyć.
Czym są choroby zwyrodnieniowe stawów?
Stawy stanowią ruchome części układu ruchu człowieka. Odpowiadają one za prawidłowe utrzymanie postawy, amortyzowanie wstrząsów oraz wykonywanie ruchów, takich jak zginanie kończyn. Są używane codziennie, przy każdej większej lub mniejszej czynności, więc nic dziwnego, że z czasem ulegają “zużyciu”. To właśnie w tym czasie pojawiają się choroby zwyrodnieniowe stawów, która prowadzi do znaczącego pogorszenia się jakości życia. Może ona przyjąć dwie postaci:
- pierwotną – czyli chorobę o nieznanej przyczynie, której częstotliwość diagnozowania zwiększa się wraz z wiekiem,
- wtórną – czyli wywołaną konkretną przyczyną, do której zaliczyć można np. uraz, zakażenie, wrodzone zaburzenia budowy czy inne choroby współistniejące (np. cukrzyca).
Przyczyny i objawy chorób zwyrodnieniowych stawów
Choroba zwyrodnieniowa stawów, jak każda choroba może mieć przyczyny oraz czynniki ryzyka, które u każdego są indywidualne. Do nich zaliczyć można:
- otyłość,
- osłabienie mięśni otaczających stawy,
- czynniki zawodowe, takie jak podnoszenie ciężkich przedmiotów lub praca w pozycji klęczącej,
- nadmierne przeciążenie stawów związane z uprawianiem sportu,
- uwarunkowania genetyczne związane z budową stawu.
Jako przyczyny choroby zwyrodnieniowej stawów uważa się także wiek, ponieważ zwiększa się wtedy ryzyko jej wystąpienia. Innym czynnikiem rozwoju choroby, któremu nie można zapobiec, jest fakt, że kobiety chorują znacznie częściej, aniżeli mężczyźni. Związane jest to z gospodarka hormonalną, która ulega zmianie po menopauzie. Każda choroba ma swoje specyficzne objawy i tak jest również w tym przypadku. Między czterdziestym, a sześćdziesiątym rokiem życia pojawiają się pierwsze objawy, takie jak ograniczenie ruchomości stawów poprzez zmniejszenie zakresu ruchliwości oraz ból – w czasie ruchu, a także i spoczynku. Pojawić się może trzeszczenie spowodowane przez ocieranie się o siebie nierównych powierzchni stawowych oraz sztywność. Do widocznych objawów należy przede wszystkim zniekształcenie obrysu stawu czy obrzęk. Każdy z tych objawów może oznaczać kształtującą się chorobę zwyrodnieniową stawów, jednak w celu potwierdzenia swoich należy udać się do lekarza.
Leczenie chorób zwyrodnieniowych
Lekarz rozpoznaje chorobę zwyrodnieniową stawów na podstawie przedstawionych przez pacjenta objawów klinicznych. W celu potwierdzenia swojej diagnozy zalecić może wykonanie zdjęć RTG stawu, które pozwoli wykryć wszelkie torbiele kostne, wyrośla czy zwężenia szpary stawowej. Dozwolone jest również wykonanie innych badań, takich jak USG stawów, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. Na podstawie zdjęcia radiologicznego klasyfikuje się pacjenta i podejmuje prawidłowe leczenie, które dzieli się na:
- leczenie niefarmakologiczne, które jest niezbędnym procesem leczniczym. Polega ono na utrzymywaniu prawidłowej masy ciała, w celu zmniejszenia ryzyka rozwoju choroby, rehabilitacji pod okiem specjalistów oraz unieruchomieniu i odciążeniu stawu,
- leczenie farmakologiczne, czyli terapia, w której stosowane są leki pozwalające walczyć z bólem oraz zapaleniem stawu. najczęściej stosuje się paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne czy opioidowe,
- leczenie chirurgiczne, które podejmowane jest w przypadku zaawansowanej choroby zwyrodnieniowej.
Niestety aktualnie niemożliwe jest całkowite wyleczenie uszkodzonej chrząstki. Nawet po zakończeniu leczenia warto kontynuować rehabilitację oraz zdrowy tryb życia, ponieważ może to pomóc odciążyć stawy i uchronić je przed dalszym uszkodzeniem.
Choroba zwyrodnieniowa stawów dotknąć może tak naprawdę każdego, dlatego nie tylko warto coś o niej wiedzieć, ale także podjąć działanie profilaktyczne. To właśnie redukcja zbędnych kilogramów, dbanie o dobrą kondycję czy oszczędzanie stawów poprzez np. unikanie noszenia ciężkich przedmiotów może pomóc uniknąć w przyszłości tego rodzaju problemów oraz długotrwałego leczenia. Zwyrodnienie stawów w znaczny sposób uniemożliwia normalne funkcjonowanie, dlatego nie warto bagatelizować jej objawów i już przy pierwszych podejrzeniach udać się do lekarza.A
