Temat wirusa HIV oraz choroby AIDS nie jest nowy, aczkolwiek co jakiś czas powraca. Związane to jest ze wciąż panującą niewiedzą oraz nawarstwiającymi się wątpliwościami w społeczeństwie. Z poniższego artykułu dowiesz się najważniejszych informacji oraz uzyskasz odpowiedź na najczęściej zadawane pytania. Zatem, co warto wiedzieć na temat HIV oraz AIDS?
Czym jest wirus HIV?
Wirus HIV po raz pierwszy został wyizolowany w 1983 roku, jednak już kilka lat wcześniej zauważono zwiększoną liczbę zachorowań na tzw. choroby oportunistyczne. Natomiast pierwsze testy umożliwiające jego diagnostykę udostępniono w 1985 roku. HIV to skrót z ang. Human Immunodeficiency Virus, czyli ludzki wirus nabytego niedoboru odporności. Zaliczany jest do rodziny retrowirusów z rodzaju lentiwirusów. Wyróżnia się dwa typy – HIV-1, który dotyczy głównie populacji w Europie, Ameryce czy Azji oraz HIV-2, występujący endemicznie w Afryce.
Atakuje on przede wszystkim komórki układu odpornościowego, w tym limfocyty CD4, monocyty czy makrofagi. Odznacza się charakterystyczną budową, gdyż:
- ma kolisty kształt,
- średnicę wynoszącą ok. 100 nm,
- posiada otoczkę lipoproteinową z zakotwiczonymi glikoproteinoami,
- w środku wyróżnia się materiał genetyczny w postaci dwóch nici RNA,
- jest otoczony kapsydem.
Po wniknięciu do naszego organizmu, HIV wiąże się z cząsteczką CD4 gospodarza poprzez białko GP120. Wówczas następuje fuzja białek otoczki wirusa z błoną komórkową gospodarza. Do wnętrza wnika materiał genetyczny, który w wyniku działania odwrotnej transkryptazy RNA HIV zostaje przepisane na DNA HIV. Wiąże się ono z DNA gospodarza i w jądrze ulega procesom transkrypcji. W ten sposób następuje namnażanie się wirusa w naszych komórkach.
Jak można zakazić się wirusem HIV?
Do zakażenia się wirusem HIV nie dochodzi poprzez korzystanie ze wspólnych sztućców talerzy czy innych naczyń z osobą chorą. To samo dotyczy łazienki, basenu, kin, autobusów oraz podobnych miejsc. Nie można tutaj mówić również o występowaniu żadnych grup ryzyka, gdyż tak naprawdę każdy z nas jest narażony na zakażenie. Jest to związane z tym, że mamy kontakt z wydzielinami, w których stwierdza się obecność wirusa HIV. Dotyczy to krwi, nasienia, wydzieliny z pochwy oraz ludzkiego mleka. Natomiast nie został on wykryty w ślinie. Z uwagi na to, do zakażenia może dojść na trzy sposoby. Pierwszym z nich jest kontakt z krwią osoby chorej, która następuje, np. poprzez:
- używanie wspólnych igieł i/lub strzykawek,
- ukłucie lub skaleczenie się ostrym przedmiotem (zanieczyszczonym krwią),
- pomoc osobie rannej.
Inną opcją jest podejmowanie ryzykownych kontaktów seksualnych. Uwzględnia się tutaj stosunek z zakażoną i nieleczoną osobą bez zabezpieczenia. Ostatnią opcją jest zakażenie w czasie ciąży, porodu lub karmienia piersią. Nie oznacza to jednak, że dziecko musi urodzić się chore. Pod okiem specjalisty szanse na przyjście na świat zdrowego potomstwa wynoszą niemal 90%.
Objawy zakażenia wirusem HIV
Wirus HIV przez lata może nie dawać żadnych objawów. Nie zawsze, ale często zaraz po wniknięciu do organizmu daje symptomy grypopodobne. Wyróżnia się tutaj podwyższoną temperaturę ciała, bóle mięśni, osłabienie, nocne poty czy uczucie zmęczenia. Dodatkowo towarzyszyć mogą objawy zaliczane do dolegliwości żołądkowo-jelitowych, czyli biegunka, nudności czy bóle brzucha. W naturalnym przebiegu zakażenia HIV wyróżnia się kilka stadiów klinicznych, a każdy z nich jest inny.
Ostra choroba retrowirusowa
Rozwija się w ciągu 2-4 tygodni od ekspozycji na materiał zakaźny. Przebiega najczęściej z gorączką, bólem gardła czy biegunką. Trwa ok. 2 tygodni. W badaniach uwidacznia się wysoką wiremię HIV oraz obniżenie liczby limfocytów CD4.
Stadium bezobjawowe
Nie występują żadne objawy. U osób nieleczonych lekami antyretrowirusowymi trwa 1,5-15 lat.
Przetrwała uogólniona limfadenopatia
Inaczej, przetrwałe uogólnione powiększenie węzłów chłonnych, w co najmniej dwóch okolicach poza pachwinami. Utrzymuje się nad 3 miesiące. Dodatkowo występuje ból głowy, powiększenie śledzony oraz częste zakażenia dróg oddechowych.
Stadium objawowe zakażenia HIV
Charakteryzuje się występowaniem różnych chorób. Najczęściej wyróżnia się półpaśca, objawy małopłytkowości, listeriozę czy zapalenie narządów miednicy mniejszej. Ponadto mamy do czynienia z gorączką i biegunką utrzymującą się dłużej niż miesiąc.
Pełnoobjawowy AIDS
Mamy tutaj do czynienia z tzw. chorobami wskaźnikowymi. Oznacza to, że występują głównie u osób zakażonych wirusem HIV. Do nich zalicza się zakażenia oportunistyczne (np. gruźlica płuc, bakteryjne zakażenia czy cytomegalia), nowotwory (np. mięsak Kaposiego) czy encefalopatia.
Jak związek ma HIV i AIDS?
AIDS, czyli z angielskiego Acquired Immunodeficiency Syndrome, to zespół nabytego niedoboru odporności. Stanowi ostatni etap nieleczonego zakażenia wirusem HIV. Dochodzi tutaj do immunosupresji, w wyniku której następuje rozwój różnego rodzaju schorzeń oportunistycznych, nowotworów złośliwych oraz innych zespołów chorobowych. Dotychczas nie wynaleziono leku pozwalającego na całkowite wyleczenie wirusa HIV. W terapii stosuje się terapie pozwalające na zachowanie dobrego stanu zdrowia i spowolnienie rozwoju choroby. Zmniejsza również szansę na zakażenia chorobami charakterystyczny dla AIDS. Leczenie trwa dożywotnio i obejmuje stosowanie leków antyretrowirusowych dostępnych na receptę.
Do nich zalicza się między innymi:
- didanozyna,
- emtrycytabina,
- lamiwudyna.
Czy AIDS to wyrok śmierci?
Pozytywny wynik testu na HIV dla wielu z nas może brzmieć jak wyrok śmierci. Jednak czy naprawdę oznacza to pożegnanie z normalnym życiem? Jak się okazuje – niekoniecznie! Osoby zakażone wirusem HIV mogą normalnie funkcjonować w społeczeństwie – studiować, pracować czy zakładać rodziny, aczkolwiek muszą zwrócić uwagę na kilka niezwykle ważnych aspektów. Podstawą jest oczywiście dobra terapia farmakologiczna, opierająca się na stosowaniu leków antyretrowirusowych, hamujących aktywność enzymów uczestniczących w produkcji nowych cząsteczek HIV. A o czym należy pamiętać?
Wówczas naszym obowiązkiem będzie:
- zdrowe odżywianie się,
- uprawianie sportu,
- zabezpieczanie się w czasie stosunku oraz poinformowanie partnera o chorobie,
- unikanie używek,
- zapobieganie infekcjom.
Zakażenie wirusem HIV można opanować, jednak nie ma skutecznego sposobu zarówno na wyeliminowanie go z organizmu, jak i wyleczenie AIDS. Z uwagi na to, powinieneś wiedzieć, w jaki sposób może dojść do zakażenia oraz jakie mogą być pierwsze objawy rozwijającej się choroby.
