Problemy z wypróżnianiem to dla wielu z nas wstydliwy temat. Nie można jednak ignorować tego problemu, gdyż może mieć on różne przyczyny – mniej lub bardziej niebezpieczne dla naszego zdrowia. A jak to jest w przypadku zaparć? Mowa o nich, gdy wypróżnienie następuje ze zbyt małą częstotliwością, czyli mniej dwa razy na tydzień lub mniej. Wówczas stolce są twarde, a ich oddanie wiąże się ze sporym wysiłkiem, a nawet bólem. A skąd wynika ten problem oraz jak można go rozwiązać?
Kiedy mówi się o zaparciach i jakie są ich przyczyny?
Zaparcia, znane również jako zatwardzenie, to problem, z którym może borykać się nawet 20-30% populacji. Pojawia się on, kiedy treści jelitowe zalegają w okolicy przewodu pokarmowego zbyt długi czas. Wówczas w jelicie grubym dochodzi do jej zagęszczenia poprzez wchłanianie wody. Oznacza to, że objętość stolca ulega zmniejszeniu i staje się on znacznie twardy. Zaburzenia defekacji mogą wynikać z kilku istotnych kwestii, w tym:
- stosowania leków, np. przeciwbólowych (opioidy, NLPZ), przeciwdrgawkowych (np. karbamazepina) czy przeciwdepresyjnych (np. amitryptylina),
- choroby okrężnicy, odbytu i odbytnicy, a także guzki krwawnicze,
- choroby gruczołów wewnątrzwydzielniczych i metaboliczne,
- choroby ośrodkowego układu nerwowego,
- ciąża.
Jednak za najczęstsze przyczyny kłopotów z wypróżnianiem uznaje się nieregularne i nieprawidłowe odżywianie, zbyt małą ilość wody w pożywieniu oraz brak ruchu. Nie bez znaczenia jest także powstrzymywanie się od wypróżnienia czy też zbyt częste stosowanie leków rozluźniających.
Leki bez recepty na zaparcia
Leki na zaparcia, wśród których znajdziemy leki bez recepty, mogą nam pomóc w walce z uciążliwymi zaparciami. Wyróżnia się tutaj cztery grupy, które różnią się mechanizmem działania. Mowa tutaj o:
- pęczniejących lekach przeczyszczających – ich działanie polega na zwiększeniu objętości mas kałowych na skutek chłonięcia wody oraz mechanicznego pobudzenia pasażu jelit,
- osmotycznych lekach przeczyszczających – powodują zatrzymanie wody w jelitach, co zmiękcza masy kałowe i ułatwia wypróżnianie (np. makrogole czy laktuloza),
- zmiękczających (poślizgowych) środkach przeczyszczających – zalicza się do nich m.in. parafinę ciekłą, która nie wchłania się z przewodu pokarmowego, tylko pokrywa powierzchnię mas kałowych, ułatwiając wypróżnianie, a także dokuzan sodowy mający ułatwić wnikanie wody i tłuszczu w stolec, co przyczynia się do jego zmiękczenia,
- drażniących lekach przeczyszczających – drażnią one ściany jelita, przez co przyspieszają perystaltykę oraz zmniejszają wchłanianie wody, a wyróżnić tutaj można olej rycynowy (działa na jelito cienkie) czy też bisakodyl (działa na jelito grube).
Domowe sposoby na zaparcia
Zanim sięgniemy po leki bez recepty na zaparcia, warto wypróbować domowe sposoby. Obejmują one przede wszystkim zwiększenie aktywności fizycznej, która pobudza perystaltykę jelit czy picie dużych ilości wody. Oprócz tego:
- wprowadzenie do diety pokarmów bogatych w błonnik, takie jak owoce, warzywa czy pełnoziarniste produkty,
- spożywanie produktów bogatych w probiotyki, takich jak jogurt naturalny, kefir czy ogórki kiszone,
- picie kawy, gdyż zawarta w niej kofeina może działać jako środek przeczyszczający,
- nie wolno powstrzymywać potrzeby wypróżnienia,
- starajmy się przyjąć jak najbardziej kuczną pozycję w czasie wypróżnienia.
Regularne wypróżnianie się jest ważne dla naszego zdrowia. Szacuje się, że zdrowy człowiek oddaje stolec raz dziennie, jednak istnieją także dopuszczalne odstępstwa. Mowa tutaj o 2-3 wyróżnieniach dziennie lub jednego na 2-3 dni. Pojawiające się zaparcia mogą ustąpić zarówno po domowych sposobach, jak i zażyciu wskazanych leków bez recepty. Pamiętajmy jednak, że utrzymujące się problemy z wypróżnieniem wymagają konsultacji z lekarzem.
