Choroby i zaburzenia psychiczne dotykają coraz więcej ludzi. Szacuje się, że 1,8 miliona Polaków przyjmuje leki przeciwdepresyjne, a liczba osób cierpiących na to schorzenie jest jeszcze większa. Coraz więcej mówi się o zdrowiu psychicznym i o tym, jak ważne jest chodzenie do specjalistów. Z tego artykułu dowiesz się, jaka jest różnica między psychologiem, a psychiatrą i kiedy powinieneś się do nich zgłosić.
Psycholog i psychiatra – jakie są różnice?
Psycholog, psychiatra i psychoterapeuta to zawody, które często są ze sobą mylone. Każdy z tych specjalistów ma swoje, różniące się obowiązki i zadania, mimo tego, że wszyscy zajmują się dbaniem o zdrowie psychiczne swoich pacjentów. Niestety, wielu ludzi nadal lekceważy swój stan psychiczny. W przypadku przykrych objawów fizycznych od razu sięga się po pomoc, by ulżyć w bólu, jednak jeśli chodzi o złe samopoczucie, lęki czy inne problemy, czeka się aż “miną same”, nie rozumiejąc, jakie konsekwencje może mieć bagatelizowanie tych sygnałów. Trzeba więc zdać sobie sprawę, że zdrowie psychiczne jest tak samo ważne, jak to fizyczne. Decydując się na wizytę u specjalisty, warto dowiedzieć się, czym się zajmują i jaki jest zakres ich działań.
Psychiatra
To przede wszystkim lekarz ze specjalizacją z psychiatrii. Jego celem jest diagnoza i leczenie zaburzeń i chorób psychicznych, które opiera się głównie na farmakoterapii. Może wypisać pacjentowi zwolnienie, skierowanie do szpitala czy do ośrodka odwykowego. Niektórzy z psychiatrów ukończyli odpowiednie szkolenia, by przeprowadzać psychoterapie. Oprócz przepisania leków, lekarz często proponuje pacjentowi właśnie tę metodę (jednak warunkiem jest poprawa zdrowia, spowodowana wcześniej przepisanymi lekami).
Psycholog
To magister pięcioletnich studiów. Jest wiele branż, w których może pracować po ukończeniu psychologii, np. w marketingu czy w dziale HR. Zależy to od wybranej podczas studiowania specjalizacji. Psycholog kliniczny jest w stanie przeprowadzić diagnozę i świadczyć pomoc psychologiczną. Zazwyczaj zgłaszają się do niego osoby, które nie radzą sobie z problemami życia codziennego. Osoby z dyplomem z psychologii nie posiadają uprawnień i kompetencji do przeprowadzania psychoterapii.
Psychoterapeuci
To osoby, które ukończyły studia humanistyczne z tytułem magistra (psychologię, pedagogikę, socjologię) lub kierunek medyczny oraz dodatkowo odbyły szkolenie z psychoterapii (trwające 4 lata) i zdały z niego egzamin. W psychoterapii wyróżnia się różne nurty, np. poznawczo-behawioralny, psychodynamiczny czy psychoanalityczny. Na terapię zgłaszają się osoby cierpiące na różne zaburzenia psychiczne lub inne problemy emocjonalne.
Kiedy udać się do psychologa, a kiedy do psychiatry?
To, do jakiego specjalisty się udać, zależy od rodzaju i stopnia problemu. Często psycholog, po analizie stanu pacjenta, może zlecić mu wizytę u psychiatry, np. w sytuacji, gdy chory nie poczuje się lepiej bez przyjmowania leków. Powinieneś zgłosić się do psychologa, gdy:
- odczuwasz obniżenie jakości życia, utrzymujący się gorszy nastrój, bezsenność;
- masz problem, z którym nie możesz sobie poradzić, potrzebujesz porady;
- cierpisz na nadmierny stres, lęk;
- zmagasz się z negatywnymi emocjami;
- nie potrafisz poradzić sobie z jakimś przykrym wydarzeniem (np. utratą pracy, rozstaniem, śmiercią bliskiej Ci osoby);
- nadużywasz alkoholu lub substancji psychoaktywnych.
Konieczne będzie wizyta u psychiatry w sytuacji, gdy:
- pojawiają Ci się w głowie myśli samobójcze;
- odczuwasz silny lęk lub jego napady, niepokój, smutek, bezradność,
- jesteś ciągle zmęczony i wycieńczony, nie masz na nic energii ani ochoty;
- nastąpiło pogorszenie snu, zaburzenia w odżywianiu lub w kontaktach seksualnych;
- zmagasz się z nieuzasadnionym poczuciem winy;
- nastąpił spadek koncentracji, halucynacje;
- mimo prawidłowych wyników badań, zauważasz kołatanie serca, drżenie rąk i potliwość;
- dręczą Cię natrętne myśli lub zachowania, uniemożliwiające codziennie funkcjonowanie.
Idąc do psychiatry, wiele osób boi się, że ten zleci im pobyt na oddziale psychiatrycznym, co nie jest prawdą. Wiele chorób da się wyleczyć farmakoterapią i psychoterapią, bez potrzeby interwencji szpitala. Jak przygotować się na wizytę u specjalisty? Już zrobienie pierwszego kroku i podjęcie decyzji to wielki sukces. Przed konsultacją warto wypisać sobie wszystkie niepokojące objawy, ale nie martwić się za bardzo o przebieg wizyty – to lekarz lub psycholog będzie zadawać Ci pytania i prowadzić rozmowę.
Najczęstsze choroby psychiczne
Istnieje wiele chorób psychicznych opisywanych w dziedzinie psychiatrii, negatywnie wpływających na życie pacjenta. Najczęstsze dolegliwości to:
- anoreksja, bulimia – zaburzenia odżywiania, polegające na widzeniu zdeformowanego obrazu własnego ciała,
- zaburzenie afektywne dwubiegunowe – częste, skrajne zmiany nastroju, występujące na przemian;
- zaburzenia lękowe – odczuwanie nieustannego, narastającego strachu i niepokoju, połączone z cierpieniem i zaburzonym funkcjonowaniem;
- depresja – uczucie głębokiego smutku, beznadziei i brak chęci do życia;
- borderline – czyli niestabilność emocjonalna;
- zaburzenia obsesyjno-kompulsywne – natrętne wykonywanie tych samych czynności.
Warto obserwować swoje zachowania i reagować w razie wystąpienia niepokojących symptomów. Wszelkie nieleczone zaburzenia psychiczne, mogą w efekcie prowadzić nawet do śmierci.
Obecnie, kładzie się duży nacisk na dbanie o zdrowie psychicznie. Wszelkie akcje społeczne namawiają, żeby nie bać się prosić o pomoc i nie wstydzić tego, że cierpi się na zaburzenia. Warto udać się do specjalisty, ponieważ poprawi to jakość Twojego życia i pomoże walczyć z chorobą.
