Alergie i związane z nimi dolegliwości, mogą być bardzo uciążliwe i skutecznie utrudniać życie. Przeczytaj artykuł, by dowiedzieć się skąd się biorą i jak można z nimi walczyć.
Alergia – charakterystyka i objawy
Alergię stanowi nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego, na poszczególne substancje. Jest to niepoprawny odzew komórek organizmu na czynniki, które nie mają negatywnego wpływu na osobę zdrową. Podczas kontaktu z alergenem, układ odpornościowy zaczyna wytwarzać przeciwciała (najczęściej immunoglobuliny klasy IgE), powodujące początek stanu zapalnego w organizmie, czyli zaczyna walczyć z czynnikami, wywołującymi alergię. Efektem tego stanu jest uwolnienie histaminy wraz z innymi substancjami chemicznymi, odpowiedzialnymi za pojawianie się symptomów alergii.
Do najczęstszych rodzajów tej przypadłości, należą:
- pyłkowica (alergia na pyłki);
- astma alergiczna;
- atopowe zapalenie skóry (AZS).
Oprócz tego, wyróżnia się też odmiany, klasyfikowane na podstawę sposobu, w jaki ma miejsce kontakt z niepożądaną substancją. Są to alergie:
- pokarmowe – np. na orzechy;
- wziewne – na roztocza czy pyłki traw;
- kontaktowe – np. na sierść, składniki kosmetyków;
- chemiczne – np. na jad pszczoły, leki.
Antygen stanowi bardzo szerokie pojęcie. Uogólniając, jest to substancja, która pobudza układ odpornościowy do produkcji przeciwciał. Czyli, jest to wszystko to, co “nie podoba się” organizmowi, np. cała bakteria lub jedno z białek na jej powierzchni. Dlatego kolejny popularny podział wyróżnia reakcje alergiczne, biorąc pod uwagę mechanizm, który wywołuje odzew układu odpornościowego:
- typ I, czyli reakcja typu natychmiastowego – np. w sytuacji alergii na pyłki czy kurz. Wraz z ich zetknięciem z przeciwciałami IgE, następuje uwolnienie m.in histaminy. Zalicza się do nich np. pokrzywka i astma alergiczna;
- typ II, czyli reakcja cytotoksyczna – polega na połączeniu antygenu z przeciwciałami klasy IgG lub IgM, co w efekcie może powodować uszkodzenie komórek. Jest to np. reakcja poprzetoczeniowa (odrzucenie przeszczepu krwi);
- typ III, czyli reakcja kompleksów immunologicznych – zetknięcie się antygenów z przeciwciałami klasy IgG, po czym występuje uwalnianie enzymów lizosomalnych z neutrofilów. Występuje np. podczas zewnątrzpochodnego alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych (choroba ta jest znana też, jako – płuca farmera)
- typ IV, czyli opóźniona reakcja komórkowa – podczas niej, ma miejsce połączenie antygenu z limfocytami T, co skutkuje uwolnieniem cytokin i stymulacją limfocytów cytotoksycznych. Może być to m.in. wyprysk kontaktowy (czyli wysypka).
Objawy alergii są ściśle związane z tym, na jaki czynnik wystąpiła reakcja. Zdarza się, że symptomy są niewidoczne. Do najczęstszych objawów zalicza się nieżyt nos, zapalenie spojówek, astmę oskrzelową, osłabienie słuchu, bóle głowy czy wysypkę. Mogą one mieć różne nasilenie, na co wpływ ma głównie histamina – hormon obecny podczas reakcji alergicznej.
Skąd biorą się alergie?
Do trzech głównych przyczyn alergii zalicza się te genetyczne, środowiskowe oraz związane ze stylem życia. O tych pierwszych mowa jest w sytuacji, gdy ktoś z rodziny cierpi na alergię i jest wysokie ryzyko, że bliskie osoby również będą ją miały. Czynniki środowiskowe są powiązane ze zmianami klimatycznymi. Ostatnie to, te związane ze stylem życia, czyli np. miejscem zamieszkania. Na co można mieć alergię? Biorąc pod uwagę, że jest to reakcja na czynniki, które dla niektórych nie stanowią zagrożenia, a dla innych wręcz przeciwnie – to praktycznie na wszystko. Jednak najczęściej występują uczulenia na:
- pyłki;
- jad owadów;
- produkty spożywcze, orzechy, gluten, laktoza, jajka, niektóre owoce, warzywa;
- sierść lub ślina zwierząt;
- słońce (czyli promieniowanie UV);
- kurz.
Alergie mogą wywołać stan anafilaktyczny – jest to nagła, zagrażająca życiu reakcja, pojawiająca się na skutek zetknięcia z substancją uczulającą. Może doprowadzić nawet do śmierci. Poza tym, alergie skutecznie uprzykrzają codziennie funkcjonowanie. Nieleczone, mogą prowadzić do rozwinięcia się astmy, nawracających chorób górnych dróg oddechowych czy przewlekłego zapalenia zatok.
Jak leczyć alergie?
Leczenie alergii często polega na odczulaniu – czyli na podawaniu choremu alergenów – stopniowo, w coraz większych dawkach, by nauczyć organizm neutralnej reakcji na nie i łagodzić reakcję alergiczną, oraz na podawaniu leków przeciwhistaminowych. Podstawą walki z uczuleniami jest wiedza na jakie substancje organizm nieprawidłowo reaguje. W tym celu wykonuje się testy alergiczne. Co więcej, na co dzień należy unikać alergenów, np. jeśli masz uczulenie na orzechy, to nie możesz ich spożywać.
Alergię, mimo nieoczywistych przyczyn, da się leczyć, co skutecznie wpływa na komfort życia. Nie jest to dolegliwość całkowicie uleczalna, ale stosowanie odpowiednich leków i zasad pozwala na pozbycie się większości przykrych objawów.
