Sposoby na odporność

Każdego roku przychodzi czas, kiedy to nasza odporność ulega osłabieniu. Konsekwencją tego jest wzmożona podatność na choroby, w tym przeziębienie i grypę. Najwięcej zachorowań, zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych czy seniorów odnotowuje się w sezonie jesienno-zimowym. Zatem, na czym dokładnie polega działanie naszego układu immunologicznego oraz jakie są sprawdzone sposoby na zwiększenie odporności?

Czym jest odporność?

Odporność to nic innego, jak zdolność naszego organizmu do zwalczania wszelkiego rodzaju drobnoustrojów chorobotwórczych. Pierwszą linię obrony stanowi odporność nieswoista, inaczej nazywana również wrodzoną, która uaktywnia się przy kontakcie z patogenem. Organizm wówczas podejmuje szybką walkę, aby móc zapobiec ich namnożeniu się. W tej reakcji biorą udział liczne komórki, w tym makrofagi, komórki tuczne, komórki NK i NKT, monocyty czy granulocyty.

Inaczej działa odporność swoista, czyli nabyta. Tutaj po kontakcie z patogenem nasz układ immunologiczny uczy się i wytwarza tzw. pamięć immunologiczną. Najczęściej wiąże się to z przebyciem danej choroby. W ten sposób przy następnym kontakcie z patogenem, organizm może go szybko zwalczyć. Biorą w tym udział cytokiny, przeciwciała, komórki prezentujące antygen oraz limfocyty T i B. Groźnym dla zdrowia, a nawet życia człowieka są wszelkiego rodzaju zaburzenia w prawidłowym działaniu układu odpornościowego. Mogą powodować upośledzenie procesów namnażania, dojrzewania i wzajemnego oddziaływania wchodzących w jego skład komórek. Pod uwagę można tutaj wziąć m.in. wiek. Inną odporność mają seniorzy, którzy są dość osłabieni, a inną dorośli. Sporą grupą są tutaj dzieci w wieku szkolnym, u których dopiero kształtują się mechanizmy reakcji immunologicznej oraz są produkowane wszelkiego rodzaju przeciwciała. A jakie są inne przyczyny, które pośrednio lub bezpośrednio wpływają na naszą odporność?

Przyczyny spadku odporności

Zdolność organizmu do obrony przed bakteriami, wirusami czy innymi patogenami chorobotwórczymi może ulec osłabieniu. O tym fakcie decyduje wiele czynników, na które nie mamy wpływu. Szacuje się, że odporność kształtuje się w ciągu pierwszych 1000 dni życia dziecka, licząc od początku ciąży. Oznacza to, że odporność wrodzona zależy w dużej mierze od prawidłowego odżywiania się mamy. Wówczas dopiero rozwijający się organizmu może zacząć nabywać przeciwciała, które będą chronić niemowlę przed chorobami. W okresie ciąży jest to możliwe za pośrednictwem łożyska, a po urodzeniu – poprzez karmienie piersią. Drugą kwestią, na którą nie mamy wpływu, są choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, schorzenia tarczycy czy alergie. Oddziałują one w negatywny sposób na funkcjonowanie układu odpornościowego, tym samym zwiększając ryzyko zachorowania. Oprócz tego jesteśmy również narażeni na czynniki zewnętrzne, które przyczyniają się do spadku odporności.

Wiążą się one ze współczesnym, szybkim trybem życia. Wyróżnia się tutaj takie czynniki, jak:

• przewlekły stres,
• niedobór snu,
• nadużywanie antybiotyków,
• stosowanie używek,
• nieprawidłowe odżywianie,
• siedzący tryb życia.

Okres jesienno-zimowy jest porą, na którą przypada największa ilość zachorowań. Wynika to przede wszystkim z ograniczonej dostępności świeżych owoców i warzyw, które dostarczają cennych witamin oraz minerałów. Co więcej, znacząco zmniejsza się ilość słońca, przez co nasz organizm nie może syntetyzować witaminy D3. Oba te czynniki prowadzą do osłabienia układu immunologicznego. Ponadto często obwinia się obniżoną temperaturę. Dlaczego? Nie od dzisiaj wiadomo, że drobnoustroje chorobotwórcze preferują niższe temperatury, w których dobrze się rozwijają. Z uwagi na to, mają większą szansę zaatakować nasz organizm w chłodniejsze dni, aniżeli w cieplejsze. Zmarznięcie lub nawet przemoczenie dodatkowo zwiększa podatność na infekcje – zarówno u osób starszych, jak i dzieci rozpoczynających rok szkolny.

Skuteczne sposoby na zwiększenie odporności

Dobra odporność pozwala nam z pełnym skupieniem wykonywać codzienne zadania – zarówno prywatne, jak i zawodowe. Prawidłowo zachowana, umożliwia dzieciom w pełni skupić się na nauce, a nam rozwijać swoje hobby lub zainteresowania. Stanowi ona niezwykle ważny aspekt, dlatego warto wiedzieć, jak ją podnieść, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym. Zatem, jakie są najlepsze sposoby na odporność?

Odporność a dieta

Chyba każdy z nas zdaje sobie sprawę z tego, że jedzenie ma na celu nie tylko dostarczenie wrażeń smakowych, ale także licznych składników odżywczych. Przestrzeganie prawidłowej, czyli zdrowej diety, a także spożywanie około pięciu posiłków w regularnych odstępach czasu korzystnie wpływa na działanie układu immunologicznego. Wiąże się o to z dostarczeniem witamin – w tym A, C B6 czy D3 oraz minerałów – takich jak selen, miedź, cynk czy żelazo. Przyczyniają się one do pobudzenia procesu namnażania się limfocytów, odpowiadają za neutralizację wolnych rodników i działają przeciwzapalnie.

Odporność a aktywność fizyczna

Sport to zdrowie – i to dosłownie! Regularna aktywność fizyczna mobilizuje nasz układ immunologiczny do pracy, przez co znacząco zmniejsza się ryzyko infekcji, a nawet chorób przewlekłych. Zaleca się, wykonywać 2 lub więcej treningów w ciągu tygodnia. Natomiast dzieci i młodzież – średnio 60 minut dziennie lub odbywać przynajmniej 3 treningi w ciągu tygodnia.

Odporność a sen

Według wielu badań nasz organizm funkcjonuje lepiej, gdy jesteśmy wypoczęci. Wówczas narządy i mięśnie mogą się regenerować, a ciało nabiera sił. Zarywane noce lub nie wysypianie się prowadzi do zmęczenia i osłabienia organizmu. Zmniejsza również działanie limfocytów T, czyli białych krwinek, które odpowiadają za zwalczanie patogenów. Zatem, już dziś postawmy na spokojny i około ośmiogodzinny wypoczynek w komfortowych warunkach.

Odporność a szczepienia

Kluczowa kwestia, o której każdy z nas powinien pamiętać. Szczepienia – obowiązkowe czy też nie, mają za zadanie wzmacniać naszą odporność poprzez nabywanie tzw. odporności czynnej nabytej. Stymulują one układ immunologiczny do samodzielnego wytwarzania przeciwciał wobec danego patogenu. W ten sposób organizm “uczy się” odpowiednio na niego reagować przy faktycznym kontakcie. Dzięki szczepieniom możemy uniknąć zachorowania lub przebyć daną chorobę w łagodny sposób, bez narażania się na poważne powikłania.

Odporność a preparaty immunostymulujące

W okresie jesienno-zimowym warto również postawić na preparaty immunostymulujące. Są to sprawdzone produkty ziołowe, które pobudzają układ odpornościowy do działania poprzez, chociażby zwiększenie substancji przeciwwirusowych.

Preparaty immunostymulujące powinny zawierać m.in. standaryzowane wyciągi z:

• czarnego bzu, aloesu,
• jeżówki,
• pelargonii afrykańskiej.

Jak widać, istnieje wiele skutecznych sposobów na zwiększenie odporności – w tym naturalnych i opierających się na stosowaniu cyklicznych szczepień czy preparatów immunostymulujących. Wspomagają one mechanizm obronny naszego organizmu, tym samym zmniejszając ryzyko zachorowania. Musimy jednak pamiętać, że nie da się wzmocnić odporności na zawsze, a sam proces nie trwa tydzień. O sprawny układ immunologiczny należy dbać systematycznie i przez cały rok, niezależnie od wieku czy płci.